Οι φυτικές στερόλες στη διατροφή μας

Οι φυτικές στερόλες είναι φυσιολογικά συστατικά των φυτών με δομή που ομοιάζει με αυτή της χοληστερόλης, ενώ οι φυτικές στανόλες αποτελούν τα κορεσμένα ανάλογά τους. Μία τυπική δυτικού τύπου δίαιτα περιέχει περίπου 200–400 mg φυτικών στερολών και 50mg φυτικών στανολών την ημέρα. Οι φυτικές στερόλες και στανόλες είναι σήμερα γνωστές για την ιδιότητά τους να μειώνουν τη χοληστερόλη του πλάσματος, όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες. Φαίνεται ότι πρόσληψη 2–3 g φυτικών στερολών ημερησίως μπορεί να μειώσει την LDL χοληστερόλη από 4 έως 15%. Ομοίως, φαίνεται ότι μειώνει και τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης του πλάσματος ενώ πρόσφατα δεδομένα παρουσιάζουν ευεργετική επίδραση των φυτοστερολών και στα τριγλυκερίδια. Η κληρονομική νόσος σιτοστερολαιμία, στην οποία παρατηρείται μειωμένη απέκκριση των φυτικών στερολών και αυξημένα επίπεδα αυτών στο αίμα και τους ιστούς σχετίζεται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο και μειωμένο προσδόκιμο επιβίωσης. Η παθολογική αυτή οντότητα θέτει το ερώτημα αν η υπερβολική κατανάλωση φυτικών στερολών που έχει ως αποτέλεσμα την αυξημένη τους συγκέντρωση στην κυκλοφορία και τους ιστούς, αν και μειώνει τα επίπεδα της χοληστερόλης, σχετίζεται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Ορισμένες επιδημιολογικές μελέτες και μία πρόσφατη κλινική δοκιμή συνηγορούν με την παραπάνω υπόθεση. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες που υποστηρίζουν την απουσία τέτοιας συσχέτισης. Οι κατευθυντήριες οδηγίες των επιστημονικών εταιρειών φαίνεται να παρουσιάζουν ποικιλομορφία με κάποιες επιστημονικές εταιρείες να προτρέπουν τους υπερχοληστερολαιμικούς ασθενείς να χρησιμοποιούν τις φυτοστερόλες ως μέρος της αντιλιπιδαιμικής τους αγωγής ενώ άλλες να είναι επιφυλακτικές. Όλα τα δεδομένα συνηγορούν, πως η διενέργεια μακροχρόνιων κλινικών δοκιμών για την επίδραση των φυτικών στερολών στην αθηρωμάτωση και τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι απαραίτητη.