Tο πλουσιοπάροχο πρόσωπο της λιτότητας. Γευματικές συνήθειες και παραδοσιακά προϊόντα διατροφής της Κύπρου

Σκοπός: Οι πληροφορίες που υπάρχουν στην επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με τις δίαιτες που ακολουθούσαν οι ελληνικοί πληθυσμοί της Μεσογείου είναι περιορισμένες και αποσπασματικές. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να αποτυπωθούν οι γευματικές συνήθειες του ελληνικού πληθυσμού στην προβιομηχανική Κύπρο και να εξετασθεί η διατροφική αξία και σημασία των βασικών παραδοσιακών προτύπων διατροφής.

Yλικό-Μέθοδος: Στοιχεία αντλήθηκαν από πρώιμες μελέτες και δοκίμια για την κυπριακή αγροτική ζωή, καταγραφές περιηγητών, δημοσιευμένο λαογραφικό υλικό, καθώς και προφορικές μαρτυρίες που καταγράφηκαν στο πεδίο.

Αποτελέσματα-Συμπεράσματα: Το μεγαλύτερο μέρος των αγαθών διατροφής στην Κύπρο το 19ο και πρώτο μισό του 20ού αιώνα προερχόταν από τις παραγωγικές διαδικασίες του ίδιου του νοικοκυριού και τα προϊόντα της περιοχής. Τα τρία βασικά γεύματα των Κυπρίων, το πρόεμαν ή μπούκωμαν, το μεσομέρκασμαν και το δείπνο, χαρακτηρίζονταν από την παρουσία εποχικών ειδών διατροφής. Τα δημητριακά και τα όσπρια ήταν οι βάσεις των γευμάτων. Για τους χωρικούς, τo πρόεμαν βασιζόταν σε όσπρια ή κάποιο είδος πρόχειρου χυλού, ενώ το μεσομέρκασμαν ήταν συχνά πρόχειρο φαγητό που δεν απαιτούσε μαγείρεμα, συνάδοντας έτσι με το παραδοσιακό πρότυπο της ξηροφαγίας. Εκτός από τα τρία αυτά γεύματα, οι χωρικοί συχνά κατανάλωναν και ενδιάμεσα μικρογεύματα. Γεωγραφικές διαφοροποιήσεις παρατηρούνται σε σχέση με τη σύσταση και τη σημασία των γευμάτων, ανάλογα και με τις γεωργικές δραστηριότητες της κάθε περιοχής. Οι γευματικές συνήθειες των Κυπρίων συνεχώς τροποποιούνται και εξελίσσονται, ως απόκριση στις συνεχείς αλλαγές του πολιτισμικού και φυσικού περιβάλλοντος. Έτσι, η γνώση των παραδοσιακών πρακτικών σήμερα, όπου η κυπριακή κοινωνία βιώνει τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης, είναι σημαντική.